IVN Vecht & Plassengebied - Kennis der Natuur
Excursies | Vogels | Vleermuizen | Natuurgebieden | Groencursus | Natuurgidsencursus | Organisatie | IVN Vecht & Plassengebied
Fotoboek | Natuurkrant | Vogelreis Falsterbo | Waterkwaliteit | Virtuele excursie Gunterstein | Poelenwerkgroep het Gooi
Klik op de foto voor een groter exemplaar
Geluid: © ETI BioInformatics, SoortenBank.nl Herkenning: Er zijn heel veel soorten Gele Kwikstaart. Die in Nederland voorkomt is de M. flava flava met een blauwgrijze kop, gele keel, witte wenkbrauwstreep van snavel tot de nek. De Engelse Gele Kwikstaart (M. flava flavissima) heeft bijvoorbeeld een Geel-en-olijfgroene kop en een gele wenkbrauwstreep. Daarnaast kennen we nog de Iberische Gele Kwikstaart, Italiaanse Gele Kwikstaart, Noordse Gele Kwikstaart en Balkan Gele Kwikstaart. Daarnaast nog de M. flava beema uit Zuidoost-Rusland en de M. flava lutea uit het Uiterste zuidoosten van Rusland.Tot overmaat van ramp komt er ook in het verenkleed van onze "flava flava" grote verschillen voor. Hun kleden veranderen door de rui en er zijn duidelijke verschillen tussen volwassen mannetjes en vrouwtjes en tussen volwassen exemplaren en de jonge vogels. Volwassen mannetjes van de Gele Kwikstaart zijn in de broedtijd opvallend helder geel gekleurd. Wie dit goed wil herkennen moet veel studeren. Zowel in de litteratuur als in het veld.Het gedrag van Gele Kwikstaarten komt sterk overeen met dat van de andere soorten kwikstaarten, maar er zijn toch ook kleine, maar duidelijk te herkennen verschillen waar te nemen. Biotoop: grootschalige polders, extensief gebruikte hooilanden en uiterwaarden Komt in Nederland voor als: Zomergast. Evenals andere kwikstaartsoorten trekken Gele Kwikstaarten in de winter naar Afrika om daar te overwinteren. De trekroutes zijn echter niet helemaal hetzelfde. Bij Gele Kwikstaarten is overigens ook vastgesteld dat de heen- en terugweg niet per sé via dezelfde route behoeven te verlopen. In het najaar is de trekroute westelijker dan in het voorjaar tijdens de weg terug naar de broedgebieden in Europa. Dit verschijnsel noemt men 'lusttrek' en komt ook bij een aantal andere soorten voor. Het is echter niet zo dat alle exemplaren meedoen aan de lusttrek, sommige maken voor hun terugtocht toch weer gebruik van een meer westelijke route. Gele Kwikstaarten beginnen tamelijke vroeg aan de trek. In de trektijd zijn zij vaak in groepjes aan te treffen langs dijken en in open, vochtige gebieden. Bedreigd of niet? De aantallen in de graslanden zijn de laatste jaren sterk achteruitgegaan. Deze achteruitgang is weliswaar niet overal even groot, maar in grote, uitgebreide weidegebieden, zoals in het westen van Nederland en Friesland, komt de soort nog maar nauwelijks voor. De achteruitgang lijkt samen te hangen met de uitvoering van ruilverkavelingen. Aantal broedparen in Nederland: 40.000-70.000 broedparen (1987) Verspreiding in Nederland (1979):
© ETI BioInformatics, SoortenBank.nl
Herkenning: Er zijn heel veel soorten Gele Kwikstaart. Die in Nederland voorkomt is de M. flava flava met een blauwgrijze kop, gele keel, witte wenkbrauwstreep van snavel tot de nek. De Engelse Gele Kwikstaart (M. flava flavissima) heeft bijvoorbeeld een Geel-en-olijfgroene kop en een gele wenkbrauwstreep. Daarnaast kennen we nog de Iberische Gele Kwikstaart, Italiaanse Gele Kwikstaart, Noordse Gele Kwikstaart en Balkan Gele Kwikstaart. Daarnaast nog de M. flava beema uit Zuidoost-Rusland en de M. flava lutea uit het Uiterste zuidoosten van Rusland.
Tot overmaat van ramp komt er ook in het verenkleed van onze "flava flava" grote verschillen voor. Hun kleden veranderen door de rui en er zijn duidelijke verschillen tussen volwassen mannetjes en vrouwtjes en tussen volwassen exemplaren en de jonge vogels. Volwassen mannetjes van de Gele Kwikstaart zijn in de broedtijd opvallend helder geel gekleurd. Wie dit goed wil herkennen moet veel studeren. Zowel in de litteratuur als in het veld.
Het gedrag van Gele Kwikstaarten komt sterk overeen met dat van de andere soorten kwikstaarten, maar er zijn toch ook kleine, maar duidelijk te herkennen verschillen waar te nemen.
Biotoop: grootschalige polders, extensief gebruikte hooilanden en uiterwaarden
Komt in Nederland voor als: Zomergast. Evenals andere kwikstaartsoorten trekken Gele Kwikstaarten in de winter naar Afrika om daar te overwinteren. De trekroutes zijn echter niet helemaal hetzelfde. Bij Gele Kwikstaarten is overigens ook vastgesteld dat de heen- en terugweg niet per sé via dezelfde route behoeven te verlopen. In het najaar is de trekroute westelijker dan in het voorjaar tijdens de weg terug naar de broedgebieden in Europa. Dit verschijnsel noemt men 'lusttrek' en komt ook bij een aantal andere soorten voor. Het is echter niet zo dat alle exemplaren meedoen aan de lusttrek, sommige maken voor hun terugtocht toch weer gebruik van een meer westelijke route. Gele Kwikstaarten beginnen tamelijke vroeg aan de trek. In de trektijd zijn zij vaak in groepjes aan te treffen langs dijken en in open, vochtige gebieden.
Bedreigd of niet? De aantallen in de graslanden zijn de laatste jaren sterk achteruitgegaan. Deze achteruitgang is weliswaar niet overal even groot, maar in grote, uitgebreide weidegebieden, zoals in het westen van Nederland en Friesland, komt de soort nog maar nauwelijks voor. De achteruitgang lijkt samen te hangen met de uitvoering van ruilverkavelingen.
Aantal broedparen in Nederland: 40.000-70.000 broedparen (1987)
Verspreiding in Nederland (1979):
Atlas van de Nederlandse Broedvogels,Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland
Procentuele ontwikkeling van de Gele Kwikstaart in Nederland
Sovon & CBS, 1998
