IVN Vecht & Plassengebied - Kennis der Natuur

Excursies | Vogels | Vleermuizen | Natuurgebieden | Groencursus | Natuurgidsencursus | Organisatie | IVN Vecht & Plassengebied

© ETI BioInformatics, SoortenBank.nl

Luid en duidelijk is de zang van de zanglijster. Luider dan de Merel. De Zanglijster kent een skala van fluiten en melodieen. Maar praktisch altijd zit in de zang een drie maal herhaalde kreet.

Herkenning: De Zanglijster is iets kleiner dan een Merel. Opvallend is de gespikkelde borst. Lijkt daardoor sterk op de Grote Lijster. Maar die is aanmerkelijk groter.

Biotoop: Parken en bossen. Ook in de dorpen en steden. Niet in naaldbos.

Nest: Ze besmeren hun nest van binnen met vochtige aarde, vochtig mos en blad die ze halen uit een vijvertje, dakgoten of andere vochtige plekken, waardoor de nestkom prachtig is gladgemetseld. Misschien heeft dit te maken met de uiterst dunnen huid die ze hebben.

Territorium: In de dorpen heeft een zanglijster genoeg aan zo'n 2 hectare. In de bossen hebben ze wat meer ruimte nodig: zo'n 3 tot 5 hectare.

Komt in Nederland voor als: Zomergast. De vogels in de dorpen blijven soms. De anderen trekken weg rond september/oktober en gaan dan naar Zuid-Europa en Noord-Africa. In Maart zijn de trekkers weer terug. Soms zelfs al in Februari. Maar nadat de jongen goed en wel zich zelfstandig kunnen helpen, zijn ze uit het broedgebied verdwenen.

Bedreigd of niet? In Nederland door het strooien van slakkendood! In tegenstelling tot bijvoorbeeld Merels, leven Zanglijsters in de zomertijd graag van slakken. Slakkendood is dodelijk voor Zanglijsters en hun jongen. Het zijn vogels die nog steeds in de zuidelijke landen en vooral in Frankrijk, Spanje, en Italië als een lekkernij worden beschouwd en overal door de bevolking worden geschoten. Vooral tijdens zeer koude winters, zoals in 1984-1985, trekken ze nog zuidelijker en lopen daardoor een nog grotere kans te worden geschoten of met netten te worden gevangen. De broedpopulatie kelderde na die koude winter met zo'n 40%. Daarvan hebbzen ze zich heel langzaam hersteld. Dit zou erop kunnen wijzen dat er meer aan de hand is. Ook in Engeland is een afname op lange termijn geconstateerd. Uit analyses bleek dat het niet lag aan slechtere broedresultaten of verhoogde sterfte van oude vogels, maar een verhoogde sterfte van pas jonge vogels in de periode die tussen het uitvliegen en het moment dat ze zelf gaan broeden ligt. Het is een zeer tere lijstersoort waarbij mogelijk gifstoffen extra invloed uitoefenen op de gezondheid van de vogel.

Aantal broedparen in Nederland: 125.000-200.000 broedparen (1987)

Verspreiding in Nederland (1979):

Atlas van de Nederlandse Broedvogels,
Vereniging tot Behoud van Natuurmonumenten in Nederland

Procentuele ontwikkeling van de Zanglijster in Nederland:
Sovon & CBS, 1998