Excursies | Vogels | Vleermuizen | Natuurgebieden | Groencursus | Natuurgidsencursus | Organisatie | IVN Vecht & Plassengebied

Fotoboek | Natuurkrant | Vogelreis Falsterbo | Waterkwaliteit | Virtuele excursie Gunterstein | Poelenwerkgroep het Gooi

Klik op de foto voor een groter exemplaar

Geluid:

© ETI BioInformatics, SoortenBank.nl

Grootte: Als een dikke kip.

Territorium: enkele vierkante kilometers.

Trekken of blijven: Het Korhoen is een standvogel die broedt en overwintert in het gehele noordelijke deel van Europa, zoals in Schotland, het westen van Engeland, Scandinavie en Noordoost-Europa.

Bedreigd of niet? Het korhoen staat op de Rode Lijst vanwege de sterke afname, de zeer beperkte verspreiding en de gebondenheid aan kwetsbaar biotoop van de Nederlandse broedpopulatie. Om korhoenders te tellen, kan het best gekeken worden naar het aantal hanen in het vroege voorjaar. Hennen en jongen zijn door gedrag en uiterlijk moeilijk waar te nemen. De Nederlandse korhaan-populatie schommelde in de loop van de eeuw tussen de 750 en 1500 hanen. Vanaf eind jaren zestig heeft zich een dramatische afname voorgedaan, van 450 hanen in 1976, 175 in 1980 en 60 in 1985 naar 36 in 1992. Zelfs als de voedsel- en leefomstandigheden gunstig zijn voor deze soort zou de stand zich maar langzaam kunnen herstellen. Korhoenders leggen slechts een maal per jaar hun eieren en er zijn doorgaans circa acht eieren per legsel. Van de uitgekomen jongen gaat veelal weer een groot deel verloren door allerlei oorzaken. De voornaamste oorzaak voor de enorme afname van het korhoen is het verdwijnen van het broedbiotoop. Onderzoek heeft duidelijk gemaakt dat met name vergrassing van de heide en het verdwijnen van kleinschalige akkertjes en hooilanden nabij de broedplaatsen tot het verdwijnen van de soort leidde. Een gebrek aan dierlijk voedsel voor de kuikens speelt daarbij een sleutelrol. Daarnaast hebben verstoring door recreatie - motorcrossers! - en stroperij plaatselijk een negatieve invloed gehad. Een bijkomend probleem is dat de door normale predatoren opgelegde tol bij de laatste, dicht bij elkaar levende korhoenpopulaties relatief groot is. De laatste strohalm voor het korhoen in Nederland is een snelle en complete uitvoering van het in 1991 door het Ministerie van LNV vastgestelde Soortbeschermingsplan Korhoen. Dat behelst vooral het nemen van een aantal maatregelen, die tot een duurzaam geschikt leefgebied voor de soort moeten leiden. Ook de provincies Noord-Brabant, Overijssel en Drenthe hebben inmiddels een eigen reddingsplan, waarin concrete maatregelen genoemd staan. Het is van groot belang dat deze plannen zonder dralen worden uitgevoerd. Plaatselijke vogelwerkgroepen kunnen hun provincie daarin stimuleren. Daarnaast is de medewerking van terreinbeheerders natuurlijk onontbeerlijk. De acties van Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer op de Sallandse Heuvelrug zijn wat dat aangaat een goed voorbeeld. Het uitzetten van korhoenders, zoals dat op delen van de Veluwe al gebeurd is, heeft weinig zin als niet eerst maatregelen ter verbetering van het biotoop worden uitgevoerd.

Aantal broedparen in Nederland: Enkele tientallen

Verspreiding in Nederland: De laatste 'bolwerken' zijn de Sallandse Heuvelrug en enkele heidegebieden in Midden-Brabant. De Veluwe, Drenthe en Noord-Limburg zijn inmiddels geheel verlaten

Bron: Vogels in de Kempen.